VIÊM NANG LÔNG (Folliculitis)

1. ĐẠI CƯƠNG

Viêm nang lông (folliculitis) là tình trạng viêm nông một hoặc nhiều nang lông.

Bệnh gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhất là thanh thiếu niên và người trẻ.

2. NGUYÊN NHÂN

* Nguyên nhân chủ yếu là Tụ cầu vàng và trực khuẩn mủ xanh (Pseudomonas

aeruginosa).                   

* Các nguyên nhân khác:

–  Nấm: Trichophyton rubrum hoặc Malassezia folliculitis (Pityrosporum folliculitis).

– Virut Herpes simplex thường gây viêm nang lông vùng quanh miệng.

– Viêm nang lông không do vi khuẩn:

+ Pseudo- folliculitis (giả viêm nang lông) hay gặp ở vùng cằm do cạo râu gây hiện tượng lông chọc thịt.

+ Viêm nang lông tăng bạch cầu ái toan thường gặp ở những người suy giảm miễn dịch.

+ Viêm nang lông Decanvans hay gặp vùng da đầu gây rụng tóc vĩnh viễn.

+ Viêm nang lông ở những người công nhân tiếp xúc với dầu mỡ như thợ lọc dầu, thợ máy…

* Một số yếu tố thuận lợi phát triển bệnh:

Tại chỗ	Toàn thân
– Mặc quần áo quá chật	– Béo phì
– Da ẩm ướt	– Tiểu đường
– Tăng tiết mồ hôi	– Giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải
– Gãi, cào	– Suy thận, chạy thận nhân tạo
– Cạo râu	–  Thiếu  máu  do  thiếu  sắt  đôi  khi  kết  hợp  đối  với  những  trường  hợp  viêm nang lông mạn tính
– Nhổ lông
– Các thuốc hoặc mỹ phẩm gây kích ứng
– Dùng thuốc bôi corticoid lâu ngày

3. CHẨN ĐOÁN

a) Chẩn đoán xác định: chủ yếu dựa vào lâm sàng

+ Tổn thương là những sẩn nhỏ ở nang lông, trên có vảy tiết, không đau, sau vài ngày tiến triển, tổn thương có thể khỏi không để lại sẹo.

+ Vị trí ở bất kỳ vùng da nào của cơ thể, trừ ở lòng bàn tay bàn chân, thường gặp nhất là ở đầu, mặt, cổ, lưng, mặt ngoài cánh tay, đùi, sinh dục, cẳng tay và cẳng chân….

+ Số lượng tổn thương nhiều hay ít tùy theo từng trường hợp. Hầu hết các trường hợp chỉ có một vài tổn thương đơn độc và dễ dàng bỏ qua. Nhiều người bệnh có nhiều thương tổn, tái phát nhiều lần làm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

b) Chẩn đoán phân biệt

– Nhọt: là tình trạng  viêm cấp tính gây hoại tử  nang lông và tổ chức xung quanh. Thương tổn là sẩn đỏ ở nang lông, sưng, nóng. Bệnh nhân đau nhức nhiều, nhất là trẻ em. Sau vài ngày tiến triển, thương tổn hóa mủ ở giữa tạo thành ngòi mủ.

– Sẩn ngứa: tổn thương là sẩn chắc, nổi cao trên mặt da, màu nâu hoặc màu da bình thường, vị trí ở ngoài nang lông. Triệu chứng cơ năng có ngứa.

4. ĐIỀU TRỊ

a) Nguyên tắc

– Loại bỏ các yếu tố thuận lợi

– Vệ sinh cá nhân: rửa tay thường xuyên bằng xà phòng sát khuẩn…

– Tránh cào gãi, kích thích thương tổn.

– Tùy từng bệnh nhân cụ thể mà chỉ cần dùng dung dịch sát khuẩn kết hợp với kháng sinh bôi tại chỗ hoặc kháng sinh toàn thân.

5. PHÒNG BỆNH

– Vệ sinh cá nhân.

– Tránh các yếu tố thuận lợi như  môi trường nóng ẩm, các hóa chất dầu mỡ.

– Điều trị sớm khi có tổn thương ở da.

– Trường hợp tái phát cần lưu ý vệ sinh tốt loại bỏ các ổ vi khuẩn trên da như

vùng rãnh mũi má, rãnh liên mông…