Bạch hoa xà thiệt thảo

Tên gọi: Bạch hoa xà thiệt thảo

Tên gọi khác: Cỏ lưỡi rắn hoa trắng, an điền bò.

Tên khoa học: Hedyotis diffusa Willd.

Họ khoa học: Cà Phê (Rubiaceae).

I. Đặc điểm của “Bạch hoa xà thiệt thảo”

Cây thảo sống hàng năm, mọc bò, nhẵn. Thân hình 4 cạnh, màu nâu nhạt tròn ở gốc. Lá hình giải hay hơi thuôn, nhọn ở đầu, màu xám, dai, không cuống, lá kèm khía răng ở đỉnh. Hoa thường mọc đơn độc, hay họp 1-2 chiếc ở nách lá. Hoa màu trắng ít khi hồng, không cuống. Đài 4 hình giáo nhọn, ống dài hình cầu. Tràng 4 tù nhẵn, ống tràng nhẵn cả hai mặt. Nhị 4 dính ở họng ống tràng. Bầu 2 ô, 2 đầu nhụy, nhiều noãn, quả khổ dẹt ở đầu, có đài còn lại ở đỉnh. 2 ô nhiều hạt, có góc cạnh. Có hoa quả hầu như quanh năm. Cây có ở cả 3 miền nước ta, ở vườn hai bên lối đi đều hay gặp

II. Thành phần hóa học

Trong cây có chứa các osid như asperulosid, scandosid methyl ester, 6.0.p coumaroyl scandosid, methyl ester…, các acid asperulosidic, deacetyl – asperulosidic, oleanolic p.coumaric, stigmasterol, p. sitosterol và sitosterol – o – glucose.

III. “An điền bò” có tác dụng gì?

Tác dụng kháng khuẩn: In vitro, tác dụng này không mạnh. Có tác dụng yếu đối với Tụ cầu khuẩn vàng, trực khuẩn lỵ. Dịch chích không có tác dụng ức chế vi khuẩn. Thuốc có hiệu quả rõ rệt đối với ruột dư viêm thực nghiệm trên thỏ (Trung Dược Học).

Tác dụng trên hệ miễn dịch: những thực nghiệm căn bảntrên thỏ, có thể tin rằngsự kháng nhiễm có thể do thuốc có tác động lên hệ miễn dịch của cơ thể như làm tăng sinh hệ tế bào nội bì lưới, làm tăng hoạt lực của tế bào thực bào, tăng chức năng hệ miễndịch không đặc hiệu (Trung Dược Học).

Tác dụng chống khối u: thuốc sắc Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo nồng độ caoin vitro thấy có tác dụng ức chế đối với tế bào trong bệnh bạch cầu viêm cấp, bạch cầu hạt tăng cấp (Trung Dược Học).

Tác dụng kháng ung thư: Thuốc ức chế sự phân chia sinh sản của hạch tế bào ung thư làm cho tế bào ung thư hoại tử khác biệt so với lô chứng (Trung Dược Học).

Tác dụng ức chế sản sinh tinh dịch: theo dõi 102 cas, kiểm tra tinh dịch sau 3 tuần uống thuốc thấy có 77% bệnh nhân tinh trùng giảm từ 1/3 đến 1/10 so với trước khi uống thuốc (Trung Dược Học).

Điều trị ruột dư viêm: dùng liều cao (40g tươi hoặc 20g khô) Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo, trong nhiều nghiên cứu thấy có kết quả tốt. Trong 1 lô 30 bệnh nhân, bị ruột dư viêm được điều trị bằng thuốc sắc Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo, trong khi nhóm khác dùng Dã Cúc Hoa và Hải Kim Sa. Có 2 bệnh nhân cần giải phẫu, còn lại tất cả đều hồi phục, không có vấn đề gì. Thời gian nằm viện là 4,2 ngày (Trung Dược Học).

IV. Các bài thuốc có “Bạch hoa xà thiệt thảo”

1. Chữa sỏi thận, viêm ống mật

Bạch hoa xà thiệt thảo, nhân trần, kim tiền thảo mỗi thứ 30g, làm thành thuốc lợi đờm, uống.

2. Chữa mụn nhọt, vết thương sưng đau

Bạch hoa xà thiệt thảo 30-60g (tương đương 125-259g dược liệu tươi). Đem sắc nước uống.

3. Trị ung nhọt

Bạch hoa xà thiệt thảo 120g, bán chi liên (tươi) 60g, sắc uống. Dùng ngoài, giã nát đắp lên chỗ đau.

V. Lưu ý trước khi sử dụng “An điền bò”

Phụ nữ mang thai cần phải thận trọng khi sử dụng vị thuốc này. Thí nghiệm trên chuột còn cho thấy tác dụng ức chế quá trình sinh tinh trùng nên đàn ông yếu sinh lý cũng cần chú ý khi dùng.

Để đảm bảo an toàn, bạn nên trao đổi với thầy thuốc trước khi muốn sử dụng loại cây này làm thuốc.