Tên gọi: Bạch hoa thảo
Tên gọi khác: Cỏ lưỡi rắn hoa trắng, an điền bò.
Tên khoa học: Hedyotis diffusa Willd.
Họ: Cà phê (Rubiaceae).
I. Đặc điểm của “Bạch hoa thảo”
- Đây là loài cây thảo mọc bò, dài khoảng 20-25 cm. Thân vuông màu nâu nhạt, cành lá sum suê. Lá mọc ở đốt, hình mác thuôn, dài 1-3,5 cm, rộng 1-3 cm, gốc và đầu nhọn, mặt trên nhẵn hoặc hơi nháp, mặt dưới màu xám nhạt, gân giữa nổi rõ.
- Hoa màu trắng, ít khi hồng, có cuống, mọc đơn độc hoặc theo đôi ở kẽ lá. Quả khô, đầu bằng, bao bọc bởi những lá đài tồn tại, hạt có nhiều cạnh.
II. Thành phần hóa học
- Trong cây có chứa các osid như asperulosid, scandosid methyl ester, 6.0.p coumaroyl scandosid, methyl ester…, các acid asperulosidic, deacetyl – asperulosidic, oleanolic p.coumaric, stigmasterol, p. sitosterol và sitosterol – o – glucose.
III. “Bạch hoa thảo” có tác dụng gì?
Theo y học cổ truyền:
- Bạch hoa xà thiệt thảo có vị ngọt, đắng, tính hàn; vào các kinh vị, đại tràng, tiểu tràng; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy, tiêu thũng, tán kết, kháng nham (chống u)… Thường được dùng hỗ trợ chữa các bệnh viêm họng, viêm đường tiết niệu, viêm gan, sỏi mật, phù thũng… Thời xưa, Tuệ Tĩnh thường dùng chữa rắn cắn, sởi…
Tác dụng dược lý:
Theo y học hiện đại, bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng ức chế tế bào ung thư lymphô, bạch cầu hạt và bạch cầu đơn nhân, tế bào carcinom ức chế hiện tượng gây đột biến do afla toxin B1 tạo ra. Một tác dụng nữa của bạch hoa xà thiệt thảo là có tác dụng ức chế miễn dịch.
Do có tác dụng tăng cường khả năng đại thực bào của hệ thống lưới – nội mô và bạch cầu nên bạch hoa xà thiệt thảo có tác dụng chống viêm và hỗ trợ trị một số bệnh…
IV. Các bài thuốc có “Bạch hoa thảo“
- Chữa viêm họng: Bạch hoa xà thiệt thảo 30g, bồ công anh 20g, kim ngân hoa 20g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 3 lần trong ngày.
- Chữa phù thũng, sung huyết: Bạch hoa xà thiệt thảo 40g, rễ cỏ tranh 30g, râu ngô 20g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 3 lần trong ngày.
- Hỗ trợ chữa viêm gan vàng da: Bạch hoa xà thiệt thảo 60g, chó đẻ răng cưa 30g, nhân trần 20g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia uống 3 lần trong ngày.
- Hỗ trợ chữa bệnh sỏi mật: Bạch hoa xà thiệt thảo 30g, kim tiền thảo 20g, màng trong mề gà sao cách cát cho vàng 16g, cam thảo dây 10g. Sắc uống ngày 1 thang…
V. Lưu ý trước khi sử dụng “Bạch hoa thảo“
- Phụ nữ mang thai cần phải thận trọng khi sử dụng vị thuốc này. Thí nghiệm trên chuột còn cho thấy tác dụng ức chế quá trình sinh tinh trùng nên đàn ông yếu sinh lý cũng cần chú ý khi dùng.
- Để đảm bảo an toàn, bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng loại cây này làm thuốc.