“Lá khôi” công dụng trong chữa bệnh?

Tên gọi: Lá khôi.

Tên gọi khác: Cây khôi tía, Cây khôi nhung, Cây khôi, Đơn tướng quân, Cây xăng sê, Khôi.

Tên khoa học: Ardisia silvestris Pitard.

Họ: Đơn nem (Myrsinaceae)

I. Đặc điểm của “Lá khôi”

• Cây Khôi là loại thực vật nhỏ, cao khoảng 1,5 – 2m. Thân cây có màu xanh, mọc thẳng đứng. Bên trong thân rỗng xốp, thân không phân nhánh hoặc phân nhánh rất ít. Đây là loại cây ưa bóng, thường mọc trong bóng râm, dưới tán các cây khác hoặc trong rừng rậm.
• Lá Khôi mọc so le, tập trung nhiều về phía ngọn. Lá khá lớn, rộng 6 – 10cm, dài 25 – 40cm. Mép lá nguyên. Mặt trên lá có gân nổi rõ. Phiến lá có màu xanh lục/tía.
• Cây Khôi có 2 loại: Khôi trắng và Khôi tía (hay Khôi nhung). Cả 2 đều có tác dụng trong điều trị bệnh viêm loét dạ dày. Lá Khôi tía mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím có lông nhỏ mịn. Lá Khôi trắng cả 2 mặt đều màu xanh và không có lông mịn.
• Hoa mọc thành chùm, kích thước nhỏ, chùm hoa dài khoảng 10 – 15cm. Quả của cây Khôi là loại quả mọng, khi chín có màu đỏ. Mùa hoa vào tháng 5 – 7 và quả mọc vào tháng 7 – 9.

II. Thành phần hóa học

• Thành phần chính trong lá Khôi là Tanin và Glycosid.

III. “Khôi” có tác dụng gì?

Tác dụng của lá khôi theo y học hiện đại

• Khi tiến hành nghiên cứu thực nghiệm trên thỏ và chuột bạch, người ta thấy rằng lá khôi có khả năn
  • Làm giảm nhu động ruột, giảm tiết acid dạ dày, từ đó giúp kiểm soát cơn đau dạ dày, giảm tần suất của cơn đau. Ở một vài nghiên cứu, người ta đã chứng minh được rằng lá khôi có thể góp phần vào việc tiêu diệt vi khuẩn HP (nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày, làm tăng nguy cơ bị ung thư dạ dày), bảo vệ dạ dày và giảm khả năng hình thành khối u dạ dày.
  • Tại một thí nghiệm khác của Bệnh viện Quân đội 108, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận kết quả về tác dụng của lá khôi với dạ dày. Có khoảng 80% bệnh nhân đau dạ dày được điều trị bệnh bằng lá khôi, kết quả thấy cải thiện rõ rệt các triệu chứng đau tức vùng thượng vị, ợ hơi, khó tiêu.
  • Giảm sự co bóp của cơ tim, tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa.
  • Làm giảm các hoạt động tự nhiên của động vật được tiến hành thực nghiệm.

Ngoài ra, lá khôi còn có thể giúp giải tỏa căng thẳng khi bạn bị áp lực, stress dẫn đến suy nhược thần kinh, mất ngủ, ngủ không ngon giấc, suy giảm trí nhớ. Bên cạnh việc kháng khuẩn, chống viêm để giảm tình trạng viêm nhiễm tại vết thương hở, lá khôi còn kích thích quá trình liền sẹo tốt hơn.

Tác dụng của lá khôi nhung theo đông y: Giải can khí uất, bình can tiêu độc, chống dị ứng và kháng khuẩn.

Chủ trị các chứng:

• Đau dạ dày.
• Viêm họng, giảm tình trạng đau rát cổ họng.
• Tiêu độc mát gan, điều trị ngứa, dị ứng, nổi mày đay, ghẻ lở.
• Thấp khớp.

IV. Các bài thuốc có “Lá khôi“

Dùng Lá khôi điều trị bệnh viêm loét dạ dày tá tràng có kèm các triệu chứng như đầy bụng, ợ hơi ợ chua:

• Bài số 1: Bồ công anh, nhân trần với lá khổ sâm mỗi vị 12g, lá khôi 10g, chút chít 10g, đem tán thành bột mịn rồi mỗi lần lấy 30g hòa với nước sôi để nguội, uống trực tiếp.
• Bài số 2: Khổ sâm 16g, lá khôi 20g, uất kim, hương phụ, hậu phác mỗi vị 8g, bồ công anh 20g, thêm 16g cam thảo đem sắc ngày 1 tháng, uống trực tiếp.

Trị bệnh dạ dày ở những người thường xuyên bị mệt mỏi, thể trạng sút kém kèm đau vùng thượng vị lan ra hai bên sườn:

• Lá khôi 80g, lá khổ sâm 12g, lá bồ công anh 40g, cam thảo 10g đem thái nhỏ, phơi khô rồi sắc cùng 400ml nước cho đến khi chỉ còn 100ml nước, chia làm 2 lần uống trong ngày. Nên dùng thuốc khi bụng đói để có hiệu quả tốt nhất.

Lá khôi chữa dị ứng, mẩn ngứa, nổi mày đay:

• Bài số 1: Lấy lá khôi, tầm phỏng mỗi vị 100g đem sắc uống. Nước sắc lá khôi có thể dùng tắm sẽ giúp làm giảm các triệu chứng ngoài da.
• Bài số 2: lá khôi, ké đầu ngựa, lá cây mã đề, kim ngân hoa mỗi vị 12g với đơn đỏ đem sắc lấy nước uống trước ăn, ngày 3 lần.
• Bài số 3: Dùng trực tiếp lá khôi băm nhỏ rồi sắc cùng 400ml nước còn 100ml chia thành 2 lần uống trong ngày.
  • Đối với những bệnh nhân bị mày đay do huyết trệ thì dùng lá khôi kết hợp với một số vị thuốc hoạt huyết như đương xuy, cỏ nhọ nồi, xích thược…

Lá khôi trị bệnh thấp khớp:

• Lấy lá thông 8g, lá khôi tía, lá bạc thau, lá đơn mặt trời mỗi vị 12g, dây kim ngân 10g, ké đầu ngựa 16g đem sắc với 600ml nước cho đến khi còn 200ml rồi chia làm 3 lần uống trong ngày. Nên uống thuốc trước khi ăn và trước khi đi ngủ để có hiệu quả tốt nhất.

Lá khôi chữa bệnh ghẻ lở:

• Dùng lá khôi thái nhỏ, rửa sạch rồi đun sôi với 5 lít nước, lấy nước đó tắm còn bã lá khôi dùng xát nhẹ vào các nốt ghẻ lở, các triệu chứng sẽ giảm rất nhanh.

V. Lưu ý trước khi sử dụng “Khôi tía”

• Lá khôi có rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe. Tuy nhiên, các nghiên cứu về lá khôi hiện còn nhiều hạn chế, đa số các bài thuốc sử dụng đều được truyền miệng qua nhân gian. Do đó, bạn không nên sử dụng bừa bãi để tránh việc dùng thuốc không hiệu quả, thậm chí làm bệnh nặng lên. Hãy hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa và những người có chuyên môn về y dược nếu bạn đang muốn sử dụng lá khôi trong điều trị bệnh lý.