Tác dụng của Đảng Sâm trong các bài thuốc ?

Tên gọi: Đảng sâm.

Tên khác: đẳng sâm, lộ đảng sâm, bạch đẳng sâm, điều đảng sâm, đẳng sâm bắc, đẳng sâm nam,…

Tên khoa học: Codonopsis pilosula Nannf.

Họ: Hoa Chuông (có tên khoa học là Campanulaceae)

I. Đặc điểm của Đảng Sâm

Đảng sâm là loài mọc dại, chỉ xuất hiện ở một số vùng miền núi phía Bắc nước ta. Vì thế, không phải ai cũng có thể tiếp cận vị thuốc này. 

– Một số đặc điểm nhận dạng nổi bật của đẳng sâm như sau:

• Là loài cây thân thảo, sống lâu năm và thường mọc thành những cụm lớn.
• Thân cây nhỏ, màu hồng tía hoặc tím sẫm, quấn leo vào những loài thực vật khác để vươn lên hấp thụ ánh sáng mặt trời. Bên mặt thân được bao phủ bởi lớp lông tơ trắng, ngắn nhưng thưa thớt.
• Lá cây có hình lưỡi mác, mọc đối xứng với thân và có một lớp lông nhung trắng mịn. Mỗi phiến lá thường dài từ 3 – 8cm, rộng khoảng 2 – 4cm và có màu xanh phớt vàng.
• Hoa đẳng sâm có màu xanh nhạt, ngả vàng rất đẹp mắt. Đài hoa to, có hình chuông, mọc đơn lẻ từ các nách lá. 
• Quả cây đẳng sâm có màu xanh đậm, hình chùy, kích thước khoảng bằng đốt ngón tay, đài ngắn. Bên trong có nhiều hạt bóng, nhẵn có màu nâu đậm.
• Củ đẳng sâm mọc sâu dưới lòng đất khoảng chừng 50 – 70cm, nhẵn, có màu nâu nhạt và nhìn giống như củ nhân sâm. Đây chính là bộ phận được khai thác nhiều nhất trong Đông y. 

II. Thành phần hóa học

Đảng sâm có đường, saponin, chất béo, một số alcaloid, vitamin, protein.

III. Đảng Sâm có tác dụng gì?

Đẳng sâm được sử dụng làm thuốc bổ chữa các chứng bệnh liên quan đến đi tiêu phân sống, lỏng hoặc nát, ăn không tiêu, sắc mặt nhợt nhạt, tiếng nói nhỏ, chân tay mỏi yếu, thở ngắn, mệt mỏi, phế hư sinh ho…. Bên cạnh đó, đẳng sâm còn được sử dụng thay cho nhân sâm ở những bài thuốc có thể chữa các chứng bệnh như tiêu hoá hư yếu, tiêu hoá kém, cùng với các vị thuốc khác như Bạch truật, bạch linh, hoài sơn, liên nhục…. Bài thuốc sử dụng đẳng sâm kết hợp với sâm linh, bạch truật tán, hương sa lục quân giúp bổ trung ích khí chữa các bệnh liên quan đến suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ hoặc trẻ bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hoá, rối loạn hấp thu kéo dài.

Đẳng sâm sẽ được sử dụng với liều dùng khoảng từ 9 đến 30 một ngày và dùng ở dạng thuốc sắt, hoặc thuốc hoàn hoặc bột tán.

IV. Các bài thuốc có Đảng Sâm

Bài thuốc dưỡng khí, hư tỳ, kém ăn… Sử dụng đẳng sâm kết hợp cùng các vị khác như mộc hương 80 gam, 160 gam hoàng kỳ, 160 gam long nhãn, 160 gam bạch truật, 160 gam hắc táo, 160 gam phục linh, 40 gam cam thảo, 40 gam đại táo, 16 gam đương quy, 16 gam viễn chí. Đem tất cả hỗn hợp các vị thuốc trên đi tán nhỏ rồi cho vào lọ thuỷ tinh đậy kín. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 9 gam và hoà tan với nước ấm và uống trước khi ăn hai tiếng. Bài thuốc này có thể mang lại hiệu quả giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi nếu sử dụng kiên trì và đều đặn.

Bài thuốc tăng cường thể trạng cho người già yếu. Sử dụng 40 gam đẳng sâm cùng với 12 gam đương quy, 12 gam long nhãn, 12 gam ngưu tất. Các nguyên liệu kể trên mang đi làm sạch và sắc thuốc để uống. Và để đạt hiệu quả tốt nhất của thuốc thì bạn nên sử dụng sau bữa ăn.

Bài thuốc giúp ổn định đường ruột và hệ tiêu hoá. Sử dụng 30 gam đẳng sâm, 30 gam thăng ma, 30 gam bạch truật, 30 gam sài hồ, 30 gam trần bì, 30 gam cam thảo, 100gr hoàng kỳ, 12 gam đại táo, 12 gam gừng tươi, 2 gam đương quy. Sử dụng các vị thuốc này đem đi sắc lấy nước uống. Hoặc có thể mang các vị thuốc này đi tán nhỏ thành bột và hoà với nước ấm mỗi khi sử dụng. Bài thuốc này nên sử dụng 18 gam mỗi ngày và chia làm hai lần sử dụng trước bữa ăn khoảng 2 giờ.

Bài thuốc chữa mệt mỏi, cơ thể suy nhược, kém ăn. Sử dụng 16 gam đẳng sâm, 8 gam bạch phục linh, 12 gam bạch truật, 4 gam cam thảo… Đem các vị thuốc này đi sắc lấy nước uống hàng ngày. Hoặc có thể tán thành bột mịn và hoà tan với nước ấm khi sử dụng Một ngày dùng không quá 20 gam bột tán mịn.

Một số phương thuốc kinh nghiệm hỗ trợ các tình trạng bệnh như ăn uống không tiêu, mệt mỏi, nôn, tiêu chảy, có thể dùng đẳng sâm, phục linh, bạch truật, thạch liên nhục, bạch biển đậu, cát cánh, sa nhân, dĩ mễ, cam thảo tán thành bột mịn và hoà tan với nước để uống. Hoặc sử dụng trị tử xung huyết cơ năng với đẳng sâm từ 30 đến 60 gam mỗi ngày được mang đi sắc lấy nước uống chia làm hai lần trong ngày, thực hiện trong 5 ngày của thời kỳ kinh nguyệt. Hoặc những người gầy suy kiệt có thể lấy 16 gam đẳng sâm, 12 gam hoài sơn, Ý dĩ, cam thảo, khoản đông hoa, xa tiền từ sắc nước uống hàng ngày và được chia thành 3 lần uống.

V. Lưu ý trước khi sử dụng Đảng Sâm

Đẳng sâm mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ nhưng đẳng sâm cũng giống như các vị dược liệu khác nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra phản tác dụng. Thậm chí có thể làm cho bệnh tiến triển nặng và nghiêm trọng hơn. Vì vậy, khi sử dụng đẳng sâm, bạn cần lưu ý;

• Trước khi muốn sử dụng đẳng sâm bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định xem đẳng sâm có thực sự mang lại hiệu quả điều trị cho tình trạng hiện tại của bạn không. Hơn nữa, bác sĩ cũng sẽ giúp bạn hiểu và sử dụng đúng cách, đúng liều phù hợp với tình trạng bệnh và mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.
• Bạn không nên tự ý kết hợp đẳng sâm với các dược liệu thuộc họ hắc
• Bạn nên sử dụng đẳng sâm theo đúng liều lượng đã được chỉ định, không nên sử dụng quá liều có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ
• Bạn cần thực hiện kết hợp giữa việc sử dụng thuốc với chế độ ăn, luyện tập thể dục, nghỉ ngơi khoa học và hợp lý.
• Sử dụng thuốc sẽ có hiệu quả từ từ nên bạn cần kiên trì thực hiện mới nhận thấy được tác dụng của thuốc.
• Đối với những trường hợp phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ đang cho con bú, bạn không nên tự ý sử dụng đẳng sâm khi không được sự cho phép của bác sĩ điều trị.